Kredyt frankowy a rozwód

19Kwi

Dla wielu osób rozwód wiąże się z ogromnym stresem i wyzwaniami natury emocjonalnej, logistycznej i finansowej. Sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, gdy w grę wchodzi kredyt frankowy, który ze względu na swoją specyfikę i wahania kursu franka szwajcarskiego, generuje dodatkowe problemy. Długi okres spłaty kredytu frankowego, często sięgający 30 lat, sprawia, że rozwód często następuje w trakcie trwania zobowiązania.

W takiej sytuacji małżonkowie muszą wspólnie zmierzyć się z wyzwaniem spłaty rat, a jednocześnie podzielić majątek i uregulować kwestie związane z opieką nad dziećmi. Dodatkowo, wahania kursu franka szwajcarskiego mogą prowadzić do znacznego wzrostu salda zadłużenia, co generuje dodatkowy stres i obciążenie finansowe dla rozwodzących się małżonków.

Rozwód (i podział majątku) a kredyt frankowy

Jedną z konsekwencji rozwodu jest konieczność dokonania podziału majątku wspólnego, w którego skład wchodzą przedmioty majątkowe, nabyte przez małżonków w czasie trwania małżeństwa. Natomiast majątek osobisty tworzą składniki majątku, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego i są własnością tylko jednego z małżonków.

Kredyt frankowy może być spłacany z majątku wspólnego małżonków lub majątku osobistego jednego z małżonków. Kwestia ta nie ma znaczenia dla banku, o ile zobowiązanie w postaci umowy kredytu jest należycie wykonywane. W sytuacji spłacania przez małżonków wspólnego długu – kredytu frankowego – z majątku wspólnego, nie ma żadnej podstawy do rozliczania go między byłymi małżonkami. Sprawa wygląda inaczej, jeżeli kredyt był spłacany z majątku osobistego jednego z małżonków. Wówczas należy to traktować jako nakład z majątku osobistego na majątek wspólny, który podlega rozliczeniu.

Każdy rodzaj kredytu, który pozostaje niespłacony w momencie rozwodu, stanowi dług nie podlegający rozliczeniu na podstawie art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Niezależnie od zakończenia małżeństwa i przeprowadzenia podziału majątku, małżonkowie są w dalszym ciągu wspólnie odpowiedzialni za zaciągnięte zobowiązanie w postaci kredytu. Sama zaś nieruchomość, będą przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego (o ile weszła w skład majątku wspólnego małżonków), jest przedmiotem współwłasności – byli małżonkowie pozostają jej współwłaścicielami w częściach ułamkowych.

Strategie radzenia sobie z kredytem frankowym po rozwodzie

Opcjonalnie, jeden z eks-małżonków może “przejąć” kredyt po rozwodzie. Wymaga to złożenia odpowiedniego wniosku oraz uzyskania zgody banku. Natomiast uzyskanie takiej zgody zazwyczaj nie będzie proste – banki niechętnie przystają na takie rozwiązania, z uwagi na mniejszą zdolność kredytową pojedynczego kredytobiorcy. Oczywiście, nie oznacza to, że takie przejęcie kredytu jest niemożliwe. W przypadku uzyskania zgody banku, konieczne jest podpisanie aneksu do umowy kredytu. Warto zasięgnąć w tym zakresie pomocy wyspecjalizowanego podmiotu, który będzie w stanie przeanalizować oraz jasno przedstawić konsekwencje takiej zmiany.

Należy pamiętać również o możliwości refinansowania kredytu. Refinansowanie kredytu hipotecznego polega na zaciągnięciu nowego kredytu w celu spłaty istniejącego. Nowa umowa może oferować korzystniejsze warunki, takie jak niższe oprocentowanie, dłuższy okres spłaty lub inne preferencyjne opcje. Refinansowanie może być dobrym sposobem na poprawę warunków spłaty kredytu hipotecznego – który jest wieloletnim zobowiązaniem – ponieważ daje możliwość uzyskania lepszych warunków “nowego” kredytu, z uwagi na zmianę np. sytuacji rynkowej czy poprawę zdolności kredytowej na przestrzeni lat.

Każdorazowo, decyzja o refinansowaniu kredytu powinna być poparta dogłębną analizą i warto, również w tym zakresie, skorzystać z pomocy odpowiedniego doradcy.

Porady prawne dla osób rozwodzących się, z kredytem frankowym

Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli klika osób występuje w jednej sprawie w roli powodów lub pozwanych, a przedmiot sprawy stanowią prawa lub obowiązki im wspólne (tzw. zobowiązanie solidarne) – mamy do czynienia ze współuczestnictwem materialnym. Konsekwencją powyższego jest obawa, że w przypadku braku woli jednego z eks-małżonków uczestniczenia w sprawie sądowej, może to blokować możliwość dochodzenia swoich roszczeń również dla drugiego małżonka. Na szczęście, ostatnie orzecznictwo pokazuje, że jest inaczej.

Oczywiście, najlepszą sytuacją jest kooperacja oraz współdziałanie byłych małżonków, jednak jak pokazuje życie, nie zawsze jest to takie proste. Warto w tym miejscu przytoczyć ważną uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2023 r., którą to sąd orzekł, że w sprawie przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy kredytu nie zachodzi współuczestnictwo konieczne wszystkich kredytobiorców. Oznacza to, że każdy małżonek po rozwodzie może samodzielnie dochodzić swoich praw w sądzie, nawet w przypadku braku współpracy drugiego kredytobiorcy. Z pełną treścią uchwały można zapoznać się tutaj: Uchwała Sądu Najwyższego III CZP 156/22

Pomimo korzystnych dla frankowiczów orzeczeń, gwarantem sukcesu pozwu przeciwko bankowi jest odpowiednie sformułowanie żądań w pozwie. Nieodzowną pomocą jest wsparcie profesjonalnego pełnomocnika, który będzie w stanie dostosować strategię procesową do sytuacji danego kredytobiorcy. Warto wybierać pełnomocników posiadających doświadczenie oraz bogatą praktykę w sprawach frankowych, zwłaszcza w kontekście dynamicznie rozwijającego się orzecznictwa.

Przykłady orzecznictwa w sprawach frankowych po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej:

Wyrok SA Warszawa z dnia 23 marca 2022 r., VI ACa 162/21:

Sąd orzekł, że małżonek po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej uprawniony jest do dochodzenia przypadających na niego części wierzytelności.

Postanowienie SN z dnia 19 września 2019 r., II CSK 88/18

Sąd stwierdził, iż fakt zakończenia postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej, nie wyłącza dochodzenia między małżonkami roszczenia o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipoteką, spłacanego przez jednego z małżonków.

Wyrok SA Poznań z dnia 30 września 2022 r., I ACa 674/21

Sąd wskazał, że do małżonków, którzy zaciągnęli wspólnie zobowiązanie dotyczące ich majątku wspólnego, ma zastosowanie art. 370 k.c., przewidujący odpowiedzialność solidarną każdej z osób.

Kilka najczęściej powtarzających się pytań o kredyt frankowy i rozwód (FAQ):

Jak rozwód wpływa na wspólny kredyt frankowy?

W postępowaniu mającym za przedmiot podział majątku po zakończeniu małżeństwo, sąd dzieli jedynie aktywa, natomiast zobowiązanie kredytowe jest długiem wobec banku i nie jest przedmiotem postępowania działowego. Małżonkowie pozostają solidarnie odpowiedzialni za spłatę zobowiązania, nawet po ustaniu małżeństwa.

Jak podzielić kredyt frankowy po rozwodzie?

Możliwe jest podzielenie kredytu frankowego po rozwodzie, ale zależy to od takich czynników, jak umowa kredytowa czy wspólna zgoda małżonków. Jedną z opcji jest “odłączenie” jednego z małżonków od kredytu, jednak jest to zależne od zgody banku, która może nie być łatwa do uzyskania. Małżonkowie mogą również ustalić między sobą, który z nich przejmie obowiązek spłacania kredytu, poprzez zawarcie umowy o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia (art. 392 k.c.) – należy pamiętać, że są to ustalenia pomiędzy małżonkami, nie wpływające na charakter ich zobowiązania wobec banku. Jeszcze inną opcją jest sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką. Pozwala to zgromadzić środki potrzebne na spłatę kredytu, jednak wiąże się z koniecznością znalezienia kupca na nieruchomość obciążoną hipotecznie.

Gdzie szukać pomocy i fachowego doradztwa w przypadku rozwodu i kredytu frankowego?

Rozwód i kredyt frankowy to dwa skomplikowane zagadnienia prawne, które w połączeniu stają się wyzwaniem dla wielu osób. W takiej sytuacji warto szukać pomocy i fachowego doradztwa, aby zapewnić sobie rzetelne wsparcie w tej trudnej sytuacji. Doświadczony prawnik zapewni rzetelną analizę danej sytuacji prawnej i finansowej, opracowanie strategii postępowania w obu sprawach, a także ochronę Twoich interesów na każdym etapie postępowania. Pamiętaj, że rozwód i kredyt frankowy to poważne sprawy, które mogą mieć długofalowe konsekwencje.

Jakie są szanse na wygraną w sądzie w sprawie kredytu frankowego?

Szanse zależą od wielu czynników, m.in. indywidualnej sytuacji prawnej, warunków umowy kredytu czy nawet lokalizacji sądu złożenia pozwu. Można śmiało powiedzieć, że banki przegrywają zdecydowaną większość postępowań sądowych. W zeszłym roku z 16 438 wyroków wydanych w sprawach frankowych, aż 15 965 zapadło na korzyść kredytobiorców.

Nasza seria artykułów o kredytach frankowych:

W świetle najnowszych wyroków TSUE oraz krajowych orzeczeń warto zastanowić się nad wszczęciem postępowania sądowego w sprawach kredytów frankowych. Zapraszamy Państwa do odwiedzenia nasze podstrony Kancelarii Frankowej BeLaw w Bydgoszczy lub do bezpośredniego kontaktu z kancelarią. Nasz zespół ekspertów pomoże Państwu w analizie umowy i ustaleniu najlepszej strategii postępowania w sprawach kredytów frankowych.