Jakie obowiązki nakłada Prawo przewozowe na przewoźników?

Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe – określa zasady przewozu osób i rzeczy, obejmując różne środki transportu lądowego, z wyjątkiem przewozów morskich, lotniczych i konnych. Regulacje stanowią fundament dla działalności przewoźników, nakładając na nich szereg obowiązków oraz przyznając określone prawa. Ustawa może mieć zastosowanie do przewozów międzynarodowych, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Prawa i obowiązki przewoźników w przewozie osób

Przepisy prawa przewozowego są podzielone na jedenaście rozdziałów, obejmujących m.in. kwestie dotyczące przewozu osób, przesyłek bagażowych i towarowych, a także zasady odpowiedzialności przewoźnika w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu. Przepisy ustawy Prawo przewozowe dotyczące przewozu osób zawarte są w rozdziale drugim i szczegółowo określają, jakie prawa przysługują pasażerom oraz jakie obowiązki ciążą na przewoźnikach.

W praktyce przepisy te oznaczają, że przewoźnicy zobowiązani są do zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa, higieny oraz wygody. Ważnym obowiązkiem przewoźnika jest również ułatwianie dostępu do środków transportu osobom o ograniczonej zdolności ruchowej oraz niepełnosprawnym. Przewoźnik musi zadbać o odpowiednie oznakowanie i dostępność infrastruktury, a także o pomoc w czasie wsiadania i wysiadania. W przypadkach, gdy osoby podróżujące zagrażają bezpieczeństwu innych pasażerów lub porządkowi publicznemu, przewoźnik ma prawo odmówić przewozu lub usunąć taką osobę ze środka transportu.

Odpowiedzialność przewoźnika w przypadku niewłaściwego wykonania umowy przewozu osób jest szeroko uregulowana w ustawie. W przypadku opóźnionego przyjazdu, przedwczesnego odjazdu czy odwołania kursu, przewoźnik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za poniesione przez pasażera szkody, o ile wystąpiła wina umyślna lub rażące zaniedbanie. Jeżeli pasażer powierza bagaż przewoźnikowi w określonym miejscu, przewoźnik ponosi za niego odpowiedzialność jak za przesyłkę.

Przewóz towarów i odpowiedzialność przewoźnika

W zakresie przewozu towarów prawo przewozowe nakłada na przewoźników szereg obowiązków związanych z przyjmowaniem, transportem i dostarczaniem przesyłek. Ważnym elementem w tej kwestii jest list przewozowy, który stanowi podstawowy dokument potwierdzający zawarcie umowy i jej warunki. Przewoźnik ma obowiązek sprawdzenia czy zawartość przesyłki odpowiada informacjom podanym przez nadawcę oraz czy przestrzegane są przepisy dotyczące rzeczy dopuszczonych do przewozu.

Przepisy prawa przewozowego uprawniają przewoźnika do odmówienia przyjęcia do przewozu rzeczy nieodpowiednio opakowanych, mogących stanowić zagrożenie dla innych przesyłek lub środków transportu. Dodatkowo przewoźnik może wykonywać polecenia nadawcy lub odbiorcy dotyczące zmiany warunków przewozu, o ile są one możliwe do zrealizowania.

Odpowiedzialność przewoźnika w przypadku przewozu towarów opiera się na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że nie musi on odpowiadać na zasadzie winy, ale za sam fakt niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Przewoźnik może zostać zwolniony z odpowiedzialności jedynie w określonych przypadkach, takich jak nieprawidłowe oznakowanie przesyłki, jej wadliwe opakowanie lub naturalne właściwości towaru.

Odszkodowania i odpowiedzialność przewoźnika za szkody

W przypadku szkód powstałych podczas przewozu, przepisy prawa przewozowego określają zasady odpowiedzialności przewoźnika oraz sposób dochodzenia odszkodowania. Jeśli przesyłka ulegnie uszkodzeniu, ubytkowi lub całkowitej utracie w czasie, gdy była w pieczy przewoźnika, ponosi on odpowiedzialność za powstałą szkodę. Wyjątek stanowią sytuacje, w których szkoda wynikła z okoliczności niezależnych od przewoźnika, takich jak brak odpowiedniego opakowania, wady przesyłki lub jej naturalne właściwości.

Odszkodowanie za utratę przesyłki ustalane jest na podstawie wartości rzeczy. Jeśli natomiast doszło jedynie do częściowego uszkodzenia lub ubytku, wysokość odszkodowania zależy od stopnia obniżenia wartości towaru. W każdym z przypadków przewoźnik ma obowiązek zwrotu opłaty przewozowej w odpowiedniej części lub całości, zależnie od zakresu poniesionej szkody.

Dla skutecznego dochodzenia roszczeń bardzo ważny jest list przewozowy. Dokument ten stanowi podstawowy dowód zarówno na zawarcie umowy przewozu, jak i na jej warunki. Dlatego też jego staranne sporządzenie, a także przestrzeganie zasad dotyczących zawartości i kompletności informacji, jest bardzo ważne. Przewoźnicy muszą pamiętać, że w przypadku ewentualnego sporu to właśnie zapisy w liście przewozowym będą miały decydujące znaczenie.

Znaczenie przepisów Prawa przewozowego dla przewoźników

Prawo przewozowe pełni ważną funkcję w regulacji działalności transportowej, określając prawa i obowiązki przewoźników oraz zapewniając ochronę pasażerom i nadawcom przesyłek. Przewoźnicy świadczący usługi transportu osób i rzeczy muszą działać zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby uniknąć odpowiedzialności za szkody wynikłe z niewłaściwego wykonania umowy przewozu. Warto pamiętać, że niewiedza co do przepisów prawa przewozowego nie zwalnia z odpowiedzialności, a niewłaściwe wykonanie usług może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i prawnych.

Przepisy te są szczególnie istotne dla przewoźników drogowych, którzy mają obowiązek dbać o bezpieczeństwo pasażerów oraz odpowiednie warunki transportu towarów.

Kancelaria be law. Radcy Prawni ma wieloletnie doświadczenie we współpracy z firmami z sektora TSL, wspierając przedsiębiorców prawnie i biznesowo. Pomoc kancelarii obejmuje doradztwo w zakresie obowiązujących przepisów oraz reprezentację w postępowaniach sądowych.

Zapraszamy do kontaktu – powierzając nam swoje sprawy, zyskują Państwo nie tylko pewność prawnego bezpieczeństwa, ale także więcej czasu na rozwój swojego biznesu. Siedziba naszej kancelarii znajduje się w Bydgoszczy, ale w sprawach z zakresu prawa transportowego obsługujemy klientów z całej Polski, również online.**